Basını susturmak için devlet desteğini kestiren Samsun Büyükşehir Belediye Başkanı Halit Doğan, meclis üyelerinin eleştiri ve taleplerine öfkelendi.
Samsun Büyükşehir Belediyesi’nin Nisan Ayı Meclis Toplantısı’nda görüşülen 2024 yılı denetim raporunun okunmasının ardından yapılan tespit ve değerlendirmelere tepki gösteren Başkan Halit Doğan, eleştirilere sert yanıt verdi.
AK Partili Samsun Büyükşehir Belediye Başkanı Halit Doğan, kamu yararına haberler yapan (samsunanaliz.com) gazetemizin, devletin belediye bütçesinde özgür basın için gönderdiği fondan ayrılan payını kestirerek susturmaya çalıştığını unutup, “Eleştiriye sonuna kadar açığım” dedi.
Tencere Dibin Kara, Seninki Benden Kara
Tartışmalar sırasında denetim raporuna ilişkin değerlendirmelerde bulunan CHP’li meclis üyelerine yüklenen Doğan, CHP’nin yönettiği Atakum Belediyesi’ni kast ederek, “Ben şimdi tussam, desem ki; özel kalem bütçesindeki harcama, personeline maaş ödeyemeyen belediye mi diyeyim?” sözleriyle dikkat çekti. Doğan’ın bu ifadeleri, “Tencere dibin kara, seninki benden kara” deyimini akıllara getirdi.
CHP Grubu’nun denetim raporundaki iş ve işlemlere yönelik eleştiri ve tespitlerine sert çıkan Doğan şu ifadeleri kullandı:
“Ben şimdi tutsam, desem ki burada; Atakum Belediyesi’nin son iki gündür özel kalem bütçesindeki harcama, Büyükşehir Belediyesi’nin iki katı. Personeline maaş ödeyemeyen bir belediye. Ben Serhat Başkanı da seviyorum, bu lafları söylememe gerek yok. Bunları siz Atakum Meclislerinde konuşun. Orada Ahmet, burada Mehmet olmayın. Olacaksanız hem orada Ahmet hem burada Ahmet olun.”
Konuşmasının devamında Samsun’da hissedilen deprem sonrası Taşova Belediye Başkanı’nı aradığını belirten Doğan, “Hangi partiden olduğuna vallahi bakmadım. Bugün dediler ki CHP’liymiş. Yani bir şey olduysa hemen koşalım, sıcak yemek vesaire… Eksiğimiz varsa gelin arkadaşlar, yüzümüze söyleyin. Bunların hiçbirinden gocunmam” dedi.
CHP Samsun Büyükşehir Grup Başkan Vekili Atila Tekcan’ın Samsun Büyükşehir Belediyesi 2024 Denetim Raporundaki tespit ve değerlendirmeleri ise şöyle;
ARAÇ KİRALAMALARI:
Belediyelerde araç kiralama işlemleri 237 Sayılı Taşıt Kanuna tabi taşıtlara yönelik 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu, Bakanlar Kurulu Kararları, Maliye Bakanlığı Bütçe ve Mali Kontrol Genel Müdürlüğü’nün ilan ettiği mevzuata göre yapılmaktadır. Kiralanacak araçların %50 den fazla yerli üretim olması ve ülkemizde üretilen tüm araç modellerinin fiyat ortalamaları üzerinden yaklaşık maliyet hesaplanması, verilen tekliflerin de bu esaslar gözetilerek oluşturulması gerekmektedir. Keza 237 Sayılı Taşıt Kanunu 10’ncu maddesi ve 2006/10193 sayılı BKK, kamu kuruluşları ve belediyelerin yerlilik oranı %50’nin altındaki ve silindir hacmi 1.600 cc’ yi geçen araçları kullanamayacağına kesin olarak hükmetmiştir.
Bu mevzuata rağmen hizmet aracı olarak SBB’ de bu standartların üzerinde lüks araçların kiralandığı görülmektedir. Kiralama işlemlerinde yasalara uyulmalıdır.
PERSONEL STRATEJİLERİ:
a) 2023 yılında toplam 5606 çalışan mevcutken bu çalışanlardan 2024 yılında 115 kişi emekliye ayrılmıştır. 2024 yılında çalışan sayısı 5941 kişiye çıkmıştır. Büyükşehir Belediyesinde 2024 yılında iş ve eylem bakımında bir genişleme, istihdam artırıcı teşebbüsler mevcut değil iken ilave olarak memur ve işçi olarak istihdam edilen 450 kişilik personel artışı SBB bütçesini menfi yönde etkileyecek olup izahtan varestedir.
b) Belediye personel sisteminde yaşanan değişim personel sisteminde çeşitli sorunların ortaya çıkmasına neden olmuştur. Çalışanlar sorunları idari yargıya taşınmış olup iş gören kişiler davaları yüksek oranda kazanmışlardır Çalışanlar Ücret fark alacağı, İzin, fazla mesai, Kıdem tazminatı alacağı gibi temel hak ve alacakları mahkeme yoluyla tahsil etmektedir. Kamu Dairesi olarak yukarıda yazılı iş ve eylemleri belirli bir disiplinde takip etmek Kurumun temel iş sorumluluğundadır. Dava giderleri, Gecikme faizleri ödemek kamusal zarar sayılacağı gibi İşçi açısından da bakıldığında gelirinin geç ve güç tahsil edildiği, mağdur edildiği görülmektedir. Bu konuda daha disiplinli çalışmak Kurumun menfaatine olacaktır.
c) Toplam çalışan sayısına göre kanuni zorunluluğa göre istidam edilecek olan 237 çalışabilecek durumda olan engelli kişi kadrosuna ilave olarak 118 Hükümlü olmak üzere toplam 355 kişilik zorunluluk kadrosunda mevcutta 94 kişi çalışmakta olup 261 kişilik Kanuni zorunluluk kadrosu açıkta durmaktadır. Sosyal Belediyecilik açısından, Kanuni yükümlülükleri ifa etme gereği açıkta bulunan 261 kişilik engelli ve hükümlü kadrosunun ikame edilmesi gerekmektedir.
GAYRIMENKUL TAŞINMAZ KAYITLARI VE CİNS TAHSİSLERİ
Cins tahsisi yapılmayan taşınmazlar mevcut olup cins tahsisi işlemleri ivedi olarak yapılmalıdır. 258 Yapılan yatırımlar hesabında bulunan geçici kabulleri yapılmış yatırımlar Binalar ve/ veya Tesisler hesabına alınmalı, cins tahsisleri yapılmalıdır.
AMATÖR SPOR KÜLÜPLERİNE YARDIMLAR
2024 Mali Döneminde toplam 25.495.720,00 TL Amatör Spor Kulüplerine nakdi yardım yapılmıştır. Bu yardımların ilk üç ayında ki nakdi tutarı 10.822.500 TL olup bunun 10.500.000 TL sı Samsun Büyükşehir Belediye Spor Kulübüne yapılmıştır. Geriye kalan 9 aylık dönemde 13.203.900 Tl nakdi yardım yapılmış olup bunun da 6.000.000 TL si gene Samsun Büyükşehir Belediye spor kulübüne yapılmış olup geriye kalan 7.203.900 TL nakdi yardım 269 Adet Spor kulübüne değişik oranlarda pay edilmiştir. Nakdi yardımların Amatör kulüpler arasında eşit ve hakkaniyet ölçüsünde dağıtılmasına dikkat edilmelidir.
İHALE YÖNETMLERİ
4734 sayılı Kanunun 21/f maddesine göre yapılan ihalelere çıkış nedenleri geçersizdir. 21/f’ye göre ihale yapılması için önce 21/a maddesine göre açık ihaleye çıkılması, bu ihaleden teklif olmaması sonucunda 21/f madde uygulanması gerekmektedir.
VAZGEÇİLEN PROJELER
SBB yapmayı düşündüğü bazı projeler için 4734 sayılı Devlet İhale Kanunun 21/f maddesine göre bazı projeler için giderde bulunmuştur. Mahalli idareler seçiminde sonra bu projelerin uygulanmasından vazgeçilmiştir Hal böyle olunca ödenen projelerden dolayı kamu zararı oluşmuştur. Örnekleme yoluyla bulunan bazı projeler şunlardır:
-19 Mayıs İlçesi Araştırma Köyü Turizm Projesi 3.980.000 TL 20
-İlkadım Kamu Kampüsü+ Kültür Merkezi Projesi 1.950.000 TL 21/f
-Kurupelit Otel Binası Projesi Hazırlanması 2.050.000 TL 21/f
-Mert Plajı Projesi Mlz alımı 1.668.000 TL 19
Kurumun uygulanabilir, vizyoner ve sürdürülebilir olmayan projelere kaynak harcaması kamu zararına yol açacaktır. Projelerin Belediye Meclisi, STK ve Kamuoyu ile paylaşılıp ortak akıl ile yapılması uygun olacaktır.
BAŞKA RESMİ KURUMLARA BAĞIŞ VE YARDIMLAR
SBB 2024 yılında Merkezi bütçeden pay alan başka Bakanlıklara bağlı resmi kurumlara 75.000.000,00 TL yardımda bulunmuştur. Belediyenin borç durumu ve ödediği yüksek faiz, göz önüne alındığında ve önceki yıllarda hiç uygulaması olmayan bu tür yardımlarda bütçe durumunun gözetilmesi gerekmektedir. Bunun dışında Diyarbakır’ın Hani ilçesine yapılan hayvan pazarı ve binaları 22.839.602,31 TL maliyet bedeli SBB tarafından ödenmiş olup ilgili tesis Hani Belediyesine bedelsiz olarak devir edilerek bütçede gider olarak yer almıştır.
İDARİ ERKAN AĞIRLAMA GİDERLERİ
2024 Yılı ilk üç ayda çeşitli Bakanlık yetkilileri ve heyetleri için 2.645.729.00 TL, Samsun ziyaretleri için yalnızca yemek ve konaklama giderleri yapılmıştır. Bu harcamaların minimum düzeyde tutulması uygun olacaktır.
YERSİZ MALZEME ALIMLARI
Yapılmakta olan inşaatların, yapıların daha bitmesine aylar varken mobilyalar ve tefriş alınması doğru bir uygulama değildir. Örnek olarak Dava konusu yapılan ve şu anda kaldırılması gündeme gelen Yalı Kafe önündeki Mescit yapılması planlanan çelik yapının daha direkleri yerine konulmadan yalnızca 120.000,00 TL avize alınması, 128.350,00 TL elektrik ekipmanı alınması gösterilebilir.
YÜKSEK MİKTARDA BAYRAK POSTER FLAMA ALIMI VE BERTARAF İŞLEMİ
06/03/2024 tarihinde açık ihale usulüyle Muhtelif ebatlarda Türk bayrağı, Belediye Flaması, İpe Dizili Bayrak, ve sopalı bayrak ihalesi yapılmıştır. Toplam fatura bedeli 20.231.500,00 TL.dir. Burada dikkati çeken husus yalnızca toplantı ve mitinglerde kullanılacak olunan 5070 cm sopalı bayrak ve 4060 sopalı bayrak 1.000.000 (bir milyon) adet olup toplam bedeli 7.000.000,00 TL, İpe dizili Bayrak ve Belediye logolu flama 110.000 adet olup toplam bedeli 5.150.000,00.dir. Toplamda 1.220.000 adet Bayrak, Flama, Poster gibi reklam malzemelerinin seçim zamanında yüksek rakamlar ve miktarlarda alınmaması hususuna dikkat edilmelidir.
Ayrıca;
Eskimiş bayrakların yok edilmesini hükme bağlayan Bayrağı Tüzüğü’nün 38’nci maddesi uyarınca Milli Savunma, Dışişleri ve Maliye Bakanlıklarınca birlikte çıkarılan ve 08.06.2001 tarih ve 24426 sayılı Resmî Gazetede yayımlanan Eskimiş, Solmuş, Yırtılmış ve Kullanılamayacak Duruma Gelmiş Bayrakların Yok Edilmesi Usul ve Esaslarını Gösterir Yönetmelikte bayrakların toplanması ve yok edilmesi usulü düzenlenmiş bulunmaktadır. Türk Bayrağı için hurdaya ayrılma veya imha edilmesi değerlendirmesi yapmak Yalınızca Valilik veya Kaymakamlık makamı tarafından komisyon eşliğinde yapılması gerekirken Samsun Büyükşehir Belediyesi tarafından yapılan imha işlemi mümkün görülmemekte ve mülki idare amirliğince yok etme işlemi tesis edilmesi gerekmektedir.
İKRAZ EDİLEN BORÇLAR
SBB’nin Kredi veren kamu kuruluşlarına olan borçlarını zamanında ödeyemediği için faizli olarak ödeyeceği borç taksiti anapara olarak kabul edilerek tekrar faizlendirerek yani ikraz ederek yeniden borçlanma yoluna gittiği, bu şekilde yapılan borç ödemede faizinde faizini ödemek zorunda kaldığı görülmüştür. Her kamu idaresi borçlarını gününde ödemekle mükellef olduğu gibi bu şekilde ikraz yöntemine başvurarak faizinde faizinin ödememek için önceden gerekli tedbirleri almak zorundadır.
YÜKSEK FAİZ ÖDEMELERİ
SBB 2024 yılında toplam 1.806.301.254,88 TL, aylık baz da 151.525.104,57 TL faiz ödemiştir. Faizin gidere oranı %20 civarındadır. Yani genel giderlerimizin %20’ni faiz ödemesi oluşturmaktadır. Faiz yükünden kurtulmak elzem olsa da borçların kapatılması amacıyla SBB’nin mülkiyetinde bulunan en kıymetli Gayrı menkullerin satılması en kolaycı bir yöntemdir. Bunun yerine İmar uygulamaları kullanılarak değer üretilmesi ve gelir elde edilmesi, tasarruf tedbirlerine uyulması geleceğe yönelik daha verimli olacaktır.
BORÇ STOĞU ARTIŞLARI
2023 yılında 7.382.332.129,21 TL olan Uzun ve Kısa vadeli borç toplamı 2024 yılında 2.058.730.438,98 TL yani % 28 oranında artarak 9.441.062.568,19 olmuştur. Borçlar sürdürülebilir durumda değildir. Vizyoner olmayan borçlanmalara gitmemek gerekir. Diğer Kamu ve Kuruluşlar ile Belediyenin ana amaç ve konularına girmeyen harcamalardan uzak durmak gerekmektedir.
BELEDİYE ŞİRKETLERİ
SBB belediyesinin pay sahibi olduğu şirketlerin Denetimi Belediye Meclisi tarafında yapılmamakta, Kamu Şirketleri olduğu için yetkili Denetim Şirketleri tarafında yapılmaktadır. Meclisin bilgilendirmesi ve şeffaflık ilkesi gereği Belediye Şirketlerinin geçen mali döneme ilişkin Bağımsız Denetim Raporları ve Mali Tabloları Denetim Kurulu ve Belediye Meclisin bilgisine sunulması için gerekli düzenlemelerin yapılması uygun olacaktır.
